Tags
Alzheimer Hastalığı, anlsiyete, ayurveda bitkileri, bellek, beyin toniği, depresyon, kolinerjik iletim, kortizol, nöronlar tamir edilir mi, nörotropik bitki
Shankhpushpi (şankpuşpi, diye mi okunur acaba?) için “beyin toniği” de denmektedir. Antik Hindistan’da Ayurveda tıbbında sinir sistemi için sık kullanılan, nootropik (zihinsel işlevleri artırıcı) bir bitkidir. Çiçekli bir bitki olan Shankhpushpi’nin hafıza, depresyon, anksiyete başta olmak üzere diğer beyinle ilişkili sorunlara iyi geldiği düşünülmektedir. Dört tipi vardır: Anscora Decussata Schult, Clitoria ternatea, Convolvulus pluricaulis, ve Evolvulus alsinoides.Bir çalışmada Evolvulus alsinoides’in özellikle hatırlamada faydalı olduğu bulunmuştur ancak bu bulgunun doğrulanması için başka klinik çalışmalara ihityaç vardır.
Network farmakoloji sonuçları ise C. pluricaulis bileşiklerinin çeşitli proteinler, nöral sinapslar, sinyal yolakları ve serotonin sinapsları ile etkileşerek sinir iletimi, Alzheimer Hastalığı, uzun süren depresyon, alkol bağımlılığı, zihinzel bozukluklar, psikolojik durumlar ve sinapslarda serotonini artırmada önemli rol oynadığına işaret ermektedir. Bu bileşiklerin nöronlar üzerindeki tamir edici ve hafızayı koruyucu etkilerinin olduğunu düşündüren kanıtlar her geçen gün artmaktadır.
C. pluricaulis (Cp) ile devam edecek olursak, içeriğindeki başlıca kimyasal bileşikler olan triterpenoidler, flavonol glikozidler, antosiyaninler ve sterodilerin CP’nin nörotropik ve hafızayı güçlendirici etkilerinden sorumludur.
Alzheimer Hastalığı’nda (AH) asetilkolin denilen bir maddenin eksikliği sonucu özellikle bellek bölgesinde sinir hücreleri arasındaki etkileşimlerde kolinerjik etkileşim eksikliği vardır. Asetilkolinesteraz isimli enzim, varsa asetilkolini parçalayarak ortamda mikatrını azaltır. AH’nda hali hazırda ilaç olarak kullanılan maddelerin bir kısmı bu asetilkolinesterazı devre dışı bırakıp az olan asetilkolinden olabildiğince fayadanılması ve bellek fonksiyonlarının böylelikle devam ettirilebilmesini amaçlar. CP ile ilgili yapılan çalışmalarda da içeriğindeki bileşiklerin AH hastaları için asetilkolinesterazı etkisizleştirmeye alternatif olabileceğini öne sürmektedir.
Laboratuvar çalışmalarının sonuçları antioksidan ve antiinflamatuvar özellikleriyle beyinde yaşlanmayı yavaşlatması yönünde umut vericidir.
Shankhpushpi bellek üzerindeki etkilerinin yanısıra stres hormonları olan adrenalin ve kortizolün vücutta üretimini düzenleyerek sakinleştirici etki de göstermektedir.
Farklı şekillerde kullanıldığı söyleniyor. İstesem nereden hangi türünü alırım diye baktığımda sadece bir e-ticaret sitesinden öğütülmüş halini buldum. O da öyle ucuz değildi. Durum budur.
Öyle yani…
Malik, J.Nootropic, anxiolytic and CNS-depressant studies on different plant sources of shankhpushpi. Pharm. Biol. 2011, 49, 1234–1242. Farooqui, A.A. Ayurvedic Medicine for the Treatment of Dementia: Mechanistic Aspects. Evid. Based Complement Alternat. Med. 2018, 2018, 2481076.
Parihar, M.S. Phenolic antioxidants attenuate hippocampal neuronal cell damage against kainic acid induced excitotoxicity. J. Biosci. 2003, 28, 121–128.
Kumar, V. Potential medicinal plants for CNS disorders: An overview. Phytother. Res. 2006, 20, 1023–1035. [CrossRef]
Sharma R. Neurosci Biobehav Rev. 2022 Sep;140:104795.